Franse president moet uitkijken voor nieuw anti-Macronfront
Terwijl hij een gezondheidscrisis probeert te bedwingen, moet Macron ook een sociale crisis zien af te wenden. De inlichtingendienst waarschuwt voor een gelehesjesscenario.
Antivaxers en andere tegenstanders van het beleid van de Franse president Emmanuel Macron vulden zaterdag weer de Franse steden. Manifestaties over heel het land verzamelden volgens de autoriteiten 161.000 betogers. Dat zijn er meer dan de 114.000 van een week eerder en voor een zaterdag midden in de zomervakantie is dat een opmerkelijk hoge opkomst.
Net als vorige week waren de betogers ook dit weekend bijzonder divers: aanhangers van het links-populistische La France Insoumise, extreemrechtse activisten, maar ook antivaxers, ongevaccineerd horecapersoneel en jongeren met vaccintwijfel. Wat hen bindt, is hun afkeer van Macron. Dat brengt herinneringen naar boven.
Volgens verschillende media is de Franse regering op haar hoede. Vorige week publiceerde de inlichtingendienst een rapport waarin wordt gewaarschuwd voor de radicalisering van de anticoronapasbeweging. ‘Hoe langer het conflict duurt, hoe groter het risico dat de meest vastberaden personen en radicalen erin slagen de macht over te nemen, net als bij de gele hesjes.’
Op 17 november 2018 blokkeerden minstens 282.000 boze Fransen over heel het land rotondes uit onvrede met de dieseltaks. Gehuld in fluogele hesjes richtten ze hun woede over alles wat in hun ogen fout liep steeds meer op de president.
Geen stadsguerrilla
Zonder duidelijk profiel of afgetekend leiderschap – net als nu – groeide het protest uit tot een van de stevigste sociale bewegingen uit de Franse geschiedenis. Maandenlang waren de statige Champs Elysées elke zaterdag het toneel van confrontaties tussen betogers en ordetroepen. ‘Gelijkenissen met de gele hesjes zijn er genoeg,’ zei een regeringslid anoniem tegen Le Parisien, ‘samenzweringstheorieën, nepnieuws, wantrouwen tegenover officiële instanties en de media.’
Vorige week haalden anticoronapasbetogers in het gemeentehuis van Chambéry het staatsportret van de president van de muren. Op een betoging in Parijs werden journalisten bedreigd. Het doet allemaal sterk denken aan 2018.
In Parijs waren er zaterdag drie manifestaties. Die verliepen rustig, maar tegen het einde van de dag trokken groepjes uit de verschillende optochten richting Champs Élysées. De laan die was uitgegroeid tot het symbool van de anti-Macrongevoelens, is sinds enkele maanden verboden terrein voor gele hesjes. ‘We zijn hier terug!’, triomfeerden de manifestanten.
Een paar uur lang was de laan opnieuw het toneel van een kat-enmuisspel tussen betogers en ordediensten. Met traangas en een waterkanon probeerden ze de betogers uit elkaar te drijven, terwijl ze werden bekogeld met plantenbakken en flessen. Enkele winkeliers lieten hun rolluiken zakken en restaurants haalden hun terras binnen. Maar in tegenstelling tot bij de betogingen van de gele hesjes waren ze geen doelwit. Tot een stadsguerrilla kwam het niet. Tot frustratie van sommigen, waren de tweehonderd betogers niet opgewassen tegen de opgetrommelde ordediensten.
Meerderheid voor covidpas Toch moet er een kanttekening worden gemaakt bij de recente betogingen. Volgens peilingen is de meerderheid van de Fransen het wél eens met de invoering van een coronapas. Gesteund door die meerderheid aarzelen Macron en zijn ministers de jongste weken niet om in het offensief te gaan tegen de antivaxers.
Op bezoek in Frans-Polynesië zei president Macron gisteren dat ‘grenzeloze vrijheid niet bestaat. Vrijheid waarbij je geen rekening moet houden met anderen is pure fictie. Mijn eigen vrijheid eindigt waar die van de ander begint. Als jij mij besmet, ben ik het slachtoffer van jouw vrijheid. Dat is geen vrijheid, maar onverantwoordelijk gedrag, egoïsme.’
Met vaccintwijfelaars wil hij in dialoog gaan, zegt hij, maar aan het ‘cynische, manipulatieve en irrationele verzet’ heeft hij geen boodschap.
Dat de beweging aangroeit en radicaliseert, kan Macron missen als kiespijn, negen maanden voor de presidentsverkiezingen. De regering deed al een paar kleine toegevingen. Boetes voor horecauitbaters die klanten niet controleren werden herzien en zorgpersoneel dat zich niet laat vaccineren, wordt niet meteen ontslagen, maar eerst geschorst.
‘Als jij mij besmet, ben ik het slachtoffer van jouw vrijheid. Dat is geen vrijheid maar onverantwoordelijk gedrag, egoïsme’
Emmanuel Macron
President van Frankrijk