Beke geeft zorgpersoneel (en zichzelf) ademruimte
Vijf maanden na de federale regering beloont ook Vlaanderen het zorgpersoneel voor zijn inzet met een ‘ongezien akkoord’. Tegelijk wacht er nog altijd een groot personeelstekort.
‘Het is een beke meer en een beke rapper dan oorspronkelijk voorzien’, glunderde Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) na de persconferentie over het zorgakkoord. Het was een subtiele verwijzing naar de smalende reactie van de oppositie dat hij altijd ‘een beke te laat’ komt.
De Vlaamse regering kondigde aan dat ze jaarlijks 577 miljoen euro extra in de zorgsector zal pompen, waarvan 412 miljoen voor hogere lonen en 165 miljoen voor meer personeel en meer kwaliteit van de zorg. Bovendien is de loonsverhoging al vanaf 1 januari 2021 van kracht, over anderhalve maand dus. ‘Een nooit geziene inspanning’, spaarde Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) de superlatieven niet. ‘Geen enkele Vlaamse regering deed ons dit voor’, vulde Beke aan.
Nochtans was het diezelfde Vlaamse regering die lang treuzelde om het federale voorbeeld te volgen. Na het federale akkoord in de zomer keek de hele sector naar de Vlaamse regering voor een soortgelijke budgettaire injectie. Die is er nu, ‘maar we hebben de Vlaamse regering heel lang moeten overtuigen’, reageert Johan Van Eeghem, federaal secretaris van de socialistische vakbond BBTK. ‘Het heeft op het einde zelfs nog een onderhandelingsmarathon van 23 uur gevraagd. We hebben de Vlaamse regering tot het maximale gepusht.’
Vorige week dreigden de vakbonden nog met acties als de Vlaamse regering niet met meer geld over de brug kwam. Zo ver kwam het uiteindelijk niet. ‘Het was hoe dan ook moeilijk om in deze tijd grote betogingen te organiseren’, zegt Olivier Remy van de christelijke vakbond ACV Puls.
‘De populaire uithangen’
De vakbonden zijn voor alle duidelijkheid wel tevreden met het akkoord. ‘Dit is een serieuze inspanning’, zegt Van Eeghem. Ook Remy benadrukt dat het akkoord ‘een grote vooruitgang’ is voor het personeel. ‘Deze beslissing is vijf keer groter dan het vorige sociaal akkoord in 2018.’ Bovendien profiteert de volledige sector ervan, van de woonzorgcentra over de revalidatiecentra en de jeugdhulp tot de kinderopvang (zie inzet). In totaal is de sector goed voor bijna 180.000 voltijdse werknemers.
Jambon gaf dan ook aan dat de Vlaamse regering ‘diep in de buidel tast’ als waardering voor het zorgpersoneel. Tegelijk heeft zijn minister van Begroting Matthias Diependaele (N-VA) nu een extra diep gat te vullen. Zo voorzag de Vlaamse regering alleen al in 239 miljoen euro extra om de loonsverhoging al vanaf 1 januari te kunnen laten ingaan in plaats van 1 juli. Zeker voor de N-VA was dat geen evidentie. ‘We zijn voorstanders van een betere verloning en meer handen aan het bed. Maar dit is toch een beetje goedkoop de populaire uithangen’, reageerde federaal N-VA-fractieleider Peter De Roover afgelopen zomer nog op de federale beslissing (DS 8 juli).
Beke steekt niet weg dat die beslissing mee onder druk van de federale maatregelen is genomen. ‘De federale zorgpremie (van 985 euro bruto voor wie voltijds werkt, red.) was een nieuw element. Daar stellen we met Vlaanderen nu een snellere loonsverhoging tegenover, zes maanden eerder dan aangekondigd.’
Welgekomen opsteker
De Vlaamse regering wilde op haar beurt het verschil maken met de federale regering door weg te blijven van eenmalige cheques en premies en door het personeel snel een structurele loonsverhoging te geven. De kans bestaat weliswaar dat de nieuwe verloning op 1 januari nog niet overal rond raakt, ‘waardoor we misschien toch retroactief met een premie zullen moeten werken’, zegt Remy.
Hoe dan ook is het zorgakkoord een welgekomen opsteker voor de Vlaamse regering en in de eerste plaats voor minister Beke. Hij kan nu iets rustiger ademhalen zonder de continue dreiging van vakbondsacties. De grote druk van de sociale partners is weggevallen, ook al verwachten ze nog altijd concrete acties van de Vlaamse regering om ook snel meer personeel naar de zorgsector te loodsen.
Intussen houdt de politieke druk op Beke aan. Morgen eist het Vlaams Parlement tekst en uitleg van de Vlaamse regering over de grote personeelsuitval in de woonzorgcentra.
‘Het is een beke meer en een beke rapper dan oorspronkelijk voorzien’
Wouter Beke (CD&V)
Vlaams minister van Welzijn