Warrig bezoekrecht wordt achilleshiel van exitplan

Er is eindelijk zicht op meer sociaal contact. Maar het gebrek aan klare taal over de limieten en risico’s daarvan, kan de exit zelf ondermijnen.

BRUSSEL I ‘Vanaf 10 mei zal elk gezin tot vier mensen mogen ontvangen. Altijd dezelfde mensen en die mogen alleen bij dat ene gezin langsgaan’, kondigde premier Sophie Wilmès (MR) gisteren op de persconferentie na de Nationale Veiligheidsraad totaal onverwacht aan. Meteen werden in heel het land lijstjes van vier namen aangelegd.

Het gebrek aan sociaal perspectief leidde tot zo’n frustratie dat de verschillende regeringen samen besloten om de sociale teugels wat sneller te lossen dan eerst voorzien. Er lag zelfs een piste op tafel waarbij elk gezinslid twee extra contacten zou kunnen aanwijzen. Maar dat plan werd als te risicovol beschouwd.

Toch leidde de beslissing meteen tot flink wat verwarring, niet het minst bij enkele experts van de GEES die zich afvroegen of de premier de filosofie achter de maatregel wel voldoende had geduid. Die houdt in dat de vier personen die worden uitgenodigd, elkaar op zijn minst kennen en bij voorkeur samen ook een huishouden, of zogenaamde bubbel, vormen.

Het verklaart ook het op het eerste gezicht wat arbitraire getal 4. De standaardsituatie waarvan vertrokken werd, was die van een typegezin met twee ouders en twee kinderen dat een ander gezin ontmoet. Omdat er veel verschillende gezinstypes zijn in België – waaronder veel singles – werd evenwel gekozen voor de algemenere omschrijving ‘vier personen’. Maar zonder dat Wilmès meegaf dat het de bedoeling blijft om zo weinig mogelijk verschillende huishoudens bij elkaar te brengen.

Eenzaam

‘De impact van het samenvoegen van twee gezinnen of zelfs drie alleenstaanden op de epidemie is volgens onze berekeningen zéér beperkt. En het is een oplossing voor mensen die nu eenzaam zijn’, zegt Niel Hens, professor biostatistiek aan de UHasselt en UAntwerpen en lid van de GEES. ‘Wat de Veiligheidsraad op de persconferentie heeft voorgelegd, laat evenwel een veel ruimere invulling toe.’

Daarmee doelt Hens op het risico dat één gezin vier personen kiest die onderling niets met elkaar te maken hebben, dus vier personen uit allemaal verschillende bubbels. Gevolg: een gezin staat in één klap in contact met vier andere bubbels, die op hun beurt ook weer meerdere vertakkingen hebben, enzovoort.

‘Als veel mensen dat doen, is het risico op een heropflakkering zeer groot’, zegt Hens. ‘Het getal van vier dreigt ook weer misbruikt te worden.’ Die kleine lettertjes werden gisteren niet meteen meegegeven. Meer zelfs, ministerpresident Jan Jambon (NVA) zag in de beslissing een fiat voor grootouders om opnieuw voor de kleinkinderen te zorgen, iets wat GEESvoorzitter Erika Vlieghe meteen tegensprak. Pas in hun geschreven communiqués preciseerden Wilmès en het Crisiscentrum dat ‘het doel is om het aantal gezinnen (mensen onder hetzelfde dak) dat mekaar ontmoet tot een minimum te beperken’. Die bezoeken dienen bovendien kort te zijn, vinden het liefst buiten plaats en met voldoende afstand tussen iedereen.

Het blijft de vraag hoe de bevolking de versoepeling straks concreet invult. Wilmès gaf toe dat dit amper te controleren valt. Door het toelaten van bezoek (waar dan ook in het land) wordt ook het concept ‘essentiële verplaatsing’ uitgehold.

Het maakt dat er, samen met het winkelen, een veelvoud aan sociale contacten zal plaatsvinden vanaf volgende week. Wilmès rekent op de burgerzin om een nieuwe piek in de epidemie te vermijden. ‘Komt die er toch, dan gaan we weer vrijheden moeten afnemen, zelfs de meest elementaire. Zo simpel is het.’ (jfja, mec)