Opstandige Irakezen krijgen hun nieuws nu via de tuktuk

Om internetonderbrekingen en censuur te omzeilen worden in Bagdad opnieuw papieren kranten gemaakt. ‘De krant ‘Tuktuk’ vertelt de naakte waarheid.’

In een van de vele tenten rond het Tahrirplein in Bagdad zit de 21jarige Sajad tussen de dekens en matrassen in de laatste editie van Tuktuk te lezen. ‘Het is heel goed’, zegt hij. ‘Tuktuk vertelt de naakte waarheid over wat hier gebeurt, niet de propaganda die je via de officiële media krijgt.’

Tuktuk is de eerste onafhankelijke krant die werd geboren uit het straatprotest dat op 1 oktober losbarstte tegen corruptie en wanbeheer, en tegen de sektarische politici die sinds 2003 aan het bewind zijn in Irak. Inmiddels worden er vier onafhankelijke kranten gemaakt op het Tahrirplein.

De naam Tuktuk verwijst naar de driewielers die het gezicht van de Iraakse opstand zijn geworden. ‘Het is een eerbetoon aan de tuktukchauffeurs die dag in dag uit gewonden afvoeren van de frontlijn naar de ziekenhuizen met gevaar voor eigen leven’, zegt Ahmed alSheikh Majed, de 28jarige hoofdredacteur van Tuktuk in een literair café in de Karadawijk van Bagdad.

‘Maar de tuktuk staat ook voor de lamentabele economische situatie in

Irak. Een tuktuk is iets voor arme landen, in een olierijk land als Irak zou hij niet mogen bestaan. En Tuktuk zegt ook dat dit een krant van de mensen is, niet van een of andere politieke partij.’

Ouderwets papier

Dat de Iraakse journalisten teruggrijpen naar papier heeft een goede reden. Toen op 1 oktober de mensen in Bagdad massaal op straat kwamen, was de reactie van de staat om het internet af te sluiten.

‘De Iraakse staat wilde niet dat de wereld zag hoe sluipschutters ongewapende betogers doodschoten’, zegt Sheikh Majed. ‘Maar ze wilden het ook moeilijk maken voor de mensen om met mekaar contact te hebben.’

Tuktuk ontstond hier in dit café. Sindsdien zijn 27.000 exemplaren gedrukt: negen edities met telkens een oplage van 3.000.

Eén artikel in het laatste nummer stelt de vooruitziende vraag: ‘Zal Abdul Mahdi opgeofferd worden om de schade te beperken?’ Een ander gaat over betogers in de zuidelijke stad Basra die een weg blokkeren met de lijkkisten van hun doodgeschoten kameraden.

De laatste dagen heeft internet gewoon gewerkt in Irak, zij het hemeltergend traag. Het kan elk moment opnieuw worden afgesloten. Maar zelfs met internet zijn kranten als Tuktuk nodig, zegt Sheikh Majed.

‘Toen het protest op 1 oktober be

Driewielers of tuktuks brengen de kranten naar het Tahrirplein in Bagdad.

Universiteit van Bagdad