ZE HEBBEN HET NOG NIET BEGREPEN

Voor Ursula von der Leyen wordt het morgen uiterst spannend. Dat ze de nieuwe Europese Commissievoorzitter wordt, is allesbehalve zeker. We zijn twee weken na de nacht waarin de carrousel van de topjobs zijn beslag kreeg. Maar het gesjacher achter de schermen, waaruit Von der Leyen als compromis is gekomen, is bij de Europees Parlementsleden nog niet verteerd.

Na de Europese verkiezingen was er alom opluchting dat de populisten niet massaal gewonnen hadden. Maar de analyse was duidelijk: de mensen willen een ander Europa. Om dat Europa democratischer te maken, was eerder het systeem van de Spitzenkandidaten bedacht, waarbij Europese fracties hun kandidaat naar voren schoven. Maar het schouwspel dat na de verkiezingen volgde, was schabouwelijk.

De politici hebben het duidelijk nog niet begrepen. De burger heeft behoefte aan een begeesterend Europees verhaal en vooral aan een krachtdadiger beleid dat de nationale belangen overstijgt. Maar wat hij krijgt, is weer een staaltje van Europese achterkamertjespolitiek. Von der Leyen haalde het als kandidaatvoorzitter, niet omdat Emmanuel Macron en Angela Merkel oordeelden dat zij Europa naar een hoger niveau zou tillen, wel omdat ze haar nodig hadden om de puzzel van de topjobs te leggen.

In een poging om de leden van het Europees Parlement te paaien, zocht Von der Leyen vorige week steun bij de verschillende fracties. Dat ze haar verhaal aanpaste aan de fractie die ze voor zich had, belooft weinig goeds. De vrees is terecht dat onder haar voorzitterschap de nationale belangen zullen blijven primeren op het Europese belang, als ze zich niet kan losmaken van de lidstaten aan wie ze schatplichtig is.

Dankzij het verdrag van Lissabon heeft het Europees Parlement de macht in handen om mee te bepalen wie dé belangrijkste functie in Europa zal invullen. Als de meerderheid vindt dat Von der Leyen de lat niet haalt, kan het het been stijf houden en haar wegstemmen. Dat de stemming geheim is, speelt niet in het voordeel van de Duitse. De vraag is of de Parlementsleden eieren voor hun geld kiezen, want de koehandel heeft ertoe geleid dat genoeg partijen en landen iets in handen kregen. Als Von der Leyen toch verkozen raakt, dan zal dé Europese topjob ingevuld worden door iemand die geen kandidaat was, geen duidelijke visie voor Europa heeft, en zelfs niet door haar eigen landgenoten in het Europees Parlement gesteund wordt.

De kans is reëel dat met Von der Leyen de nationale belangen blijven primeren op de Europese