‘Michel is nu de marionet van iedereen’

Ministervooreenmaand klinkt als een televisieformat. Maar voor Sander Loones werd het door de NVAexit uit de regering realiteit. Minister of niet, Loones zit in de cockpit van de partij. ‘De NVA probeert de terechte kwaadheid bij de mensen te kanaliseren en hen mee te nemen in een positieve richting.’

Sander Loones slaat zijn laptop open. ‘Acht bladzijden vol met maatregelen die ik in een halfjaar nog wilde doorvoeren.’ Vlak na zijn benoeming tot minister van Defensie en Ambtenarenzaken, als opvolger van Steven Vandeput, trok hij al op buitenlandse missie, naar Zweden. ‘Dat levert leuke plaatjes op, wat mooi meegenomen is, en in stilte kon ik aan de inhoud werken.’

De 39jarige Loones, die zichzelf ooit omschreef als de grootste separatist van de NVA, voelde zich in zijn sas op Defensie. ‘Als er één bevoegdheid is die we op confederaal niveau willen organiseren, is het wel Defensie. Ik heb daar dus in die korte tijd niet ongemakkelijk rondgelopen.’ Maar van zijn plannen kwam niets in huis. Minder dan een maand na zijn aanstelling verliet de NVA de regering uit onvrede over het VNMigratiepact.

Vandaag lijkt de voormalige ondervoorzitter van de NVA, getipt als dé wissel op de Vlaamsnationalistische toekomst, technisch werkloos. ‘Op mijn Twitterprofiel staat er nu “politicus”, bij gebrek aan beter’, lacht hij. Maar achter de schermen behoort Loones – zeker in de aanloop naar de verkiezingen – nog altijd tot het selecte kransje toppers dat bij de NVA de lijnen uitzet.

Jullie zijn razendsnel verveld tot een keiharde oppositiepartij. Sander Loones:

‘Toch niet. Je moet weten waarom dit allemaal begonnen is. De premier wilde af van de perceptie dat hij onze handpop was. De waarheid is: Charles Michel is onze marionet nooit geweest, was dat maar zo. Maar dat beeld was er wel. Dus ik begrijp perfect dat de premier dat met politieke daden wilde tegen gaan. Het is alleen jammer dat hij net een dossier rond migratie heeft gekozen.’

‘Iedereen weet wat het fundament van deze regering was. Veiligheid en migratie waren in de eerste plaats een NVAverhaal, terwijl we sociaaleconomisch openstonden voor compromissen. Dan is het lastig wanneer net zo’n dossier gebruikt wordt om de forcing te voeren. Het gevolg is dat Michel vandaag de marionet van iedereen is. Dan vraag ik me af: was het dat allemaal waard? Blijkbaar was dat dossier dermate belangrijk dat alles moest wijken. De verantwoordelijkheid voor de huidige situatie ligt niet bij ons. Wij hebben altijd gezegd dat men verder moest kijken dan een week.’

Met andere woorden: deze situatie hadden jullie ingecalculeerd.

‘We hebben er niet op aangestuurd. Maar wie twee seconden nadenkt, ziet zo’n scenario aankomen. Die tekst gaat in tegen het DNA van onze partij. Wij vroegen daarvoor respect, zoals anderen dat in andere dossiers hebben gevraagd. Men heeft beslist om ons dat respect niet te gunnen. Het is niet de NVA die naar Marrakech is gegaan, hé. De verantwoordelijkheid zal moeten komen van wie beslist heeft om Marrakech boven alles te plaatsen.’

Ook voor jullie was het Migratiepact blijkbaar belangrijk genoeg.

‘We hebben niets tegen internationale afspraken, integendeel. Theo Francken heeft tal van terugnameakkoorden gesloten. Strikt genomen mag hij dat niet. Zoiets kan eigenlijk enkel op Europees niveau. Maar daar gebeurt helaas niets, dus kunnen we niet anders dan nationaal ingrijpen. Er zijn honderden miljoenen gegeven aan de Europese grenslanden, en nog is het niet in orde. Waar is dat geld dan naartoe?’

‘Volgens de Europese regels moet elke asielaanvraag ingediend worden aan de grenzen van Europa, en dus eigenlijk niet meer in Brussel. Maar dat gebeurt niet. We moeten ons dus beschermen tegen de Europese inactiviteit. We kunnen hiervoor niet rekenen op Europa, laat staan dat we op de hele wereld kunnen rekenen om onze problemen op te lossen, wat het Migratiepact beoogt.’

In Marrakech zei premier Michel dat hij aan de juiste kant van de geschiedenis staat. Lees: de NVA staat aan de foute kant.

‘Laat me even nadenken hoe scherp ik daarop ga antwoorden. Kijk, van een politicus die de ambitie heeft om premier te zijn en te blijven, verwacht ik het nodige respect en verantwoordelijkheidszin. Men mag niet vergeten dat de regering van Oostenrijk, die het Migratiepact evenmin steunt, wordt geleid door een christendemocraat.’

‘Michel heeft een goed parcours gereden en oprecht gevochten voor

‘De breuk in het vertrouwen zit niet bij ons. We zijn altijd open en eerlijk geweest over wat de gevolgen zouden zijn’