TOCH WEER ‘IT’S THE ECONOMY STUPID?’
Zeven jaar geleden zetten de financiële markten druk op de Belgische politiek om, na ruim vijfhonderd dagen crisis, haast te maken met de vorming van een nieuwe regering. De rente begon vervaarlijk te stijgen, het bedrijfsleven werd nerveus, het werd tijd om te stoppen met de politieke blokkering. Di RupoI ging van start.
Vrijdag waarschuwde het IMF voor de risico’s van politieke instabiliteit. Het moment is er niet voor geschikt. De hervormingsagenda rond de arbeidsmarkt, de pensioenen, de belastingdruk en de concurrentiekracht is onder Charles Michel een stuk opgeschoten, maar nog lang niet afgewerkt. Bovendien is een relatief lange periode van groei onvoldoende gebruikt om de openbare financiën structureel te verbeteren. Het hardnekkige tekort blijft een hypotheek op een toekomst waarin vergrijzing en klimaat meer middelen zullen wegzuigen.
Een langdurige periode van stuurloosheid is gevaarlijk, vindt het IMF, zeker nu de internationale conjunctuur vertraagt, de beurzen kwakkelen, er mogelijk een chaotische Brexit aankomt en een escalerend handelsconflict tussen de VS en China dreigt. Zal die economische context opnieuw wegen op de Belgische politiek?
Als dat zo is, dan is de kans groot dat het effect dit keer net tegenovergesteld zal zijn. Vervroegde verkiezingen eind januari of begin februari zouden naar alle waarschijnlijkheid worden uitgevochten met migratie en identiteit als centraal thema. Voor de NVA, die in de huidige crisis de sleutel in handen houdt, kan dat aantrekkelijker zijn dan een onduidelijke periode waarin ze met één been in de meerderheid en met één been in de oppositie staat.
Bovendien zouden thema’s als koopkracht, armoede en ongelijkheid wel eens een comeback kunnen maken. De gelehesjesbeweging blijft bij ons vooralsnog een randverschijnsel, maar de onverwacht grote actiebereidheid vrijdag, ook in de particuliere sector, geeft aan dat dat niet noodzakelijk zo blijft. Het politieke venster dat ontstaan is door het uiteenvallen van MichelI, kan dus snel weer dichtgaan.
En ten slotte: de unieke rol die het parlement krijgt in deze onuitgegeven situatie, is misschien ongemeen boeiend voor grondwetsspecialisten en politieke analisten, maar wekt irritatie bij groepen die concrete antwoorden verwachten op concrete vragen. Hoe meer de indruk wordt gevoed dat de politiek een ondoorgrondelijk spel is dat zich ver van de reële wereld afspeelt, hoe onvoorspelbaarder de uitkomst wordt van verkiezingen. Ook dat kan een reden zijn om voor snelle verkiezingen te gaan.
Thema’s als koopkracht en ongelijkheid kunnen een comeback maken