Ruilt Thailand junta in voor democratie?

Na vier keer uitstel belooft het Thaise militaire regime verkiezingen. Het verbod op politieke activiteiten is opgeheven – gedeeltelijk dan toch.

BRUSSEL I Wanneer krijgt Thailand weer een burgerlijk, democratisch bestuur? Dat is sinds 2014 de vraag waar iedereen naar uitkijkt. Na maanden straatprotesten stuurde een militaire junta in 2014 eerste minister Yingluck Shinawatra van de populistische Peu Thai partij de deur uit na een straatsgreep.

Nu hebben de militairen een nieuwe verkiezingsdatum aangekondigd, na viermaal uitstel. De stembusgang zou doorgaan op 24 februari 2019. Meteen werd ook het verbod op politieke activiteiten ongedaan gemaakt. Samenkomsten van meer dan vijf personen zijn vanaf nu dus weer legaal in Thailand. Politici mogen bijeenkomsten houden, geldtransacties uitvoeren en naar het buitenland reizen. Volgens de Thaise krant The Nation verschenen verkiezingsposters van de projuntapartij nog geen halfuur na het opheffen van de ban.

Addertje onder het gras

Maar de oppositie aarzelt. Volgens de Bangkok Post durven velen pas campagne te voeren na 2 januari, als de Thaise vorst de nieuwe verkiezingen met een officieel decreet aankondigt. Er zitten wel nog wat addertjes onder het gras.

De junta lijkt het verschil te behouden tussen politieke activiteiten (die deels toegelaten zijn) en verkiezingscampagnes (die pas bij nieuwe verkiezingen toegelaten worden). ‘Is dit een valstrik die voor ons wordt neergelegd?’, vroeg een voormalig Peu Thaiparlementariër zich af. Human Rights Watch waarschuwde verder dat tegenstanders van de junta nog steeds gemakkelijk gearresteerd kunnen worden. ‘Laat je niet foppen, Thailand zit niet op het pad richting democratie’, tweette onderzoeker Sunai Phasuk.

Oppositiepartij Future Forward, die vooral de jongeren en de progressieve stem vertegenwoordigt, zegt dat er nog steeds censuur is zolang rechtszaken tegen politici niet stopgezet worden.

Volgens socioloog Thirayuth Boonmee, indertijd een belangrijke leider van het studentenprotest voor meer democratie, heeft de junta een plot uitgedacht om aan de macht te blijven. ‘Het is bijna honderd procent zeker dat de huidige premier, Generaal Prayuth, de volgende eerste minister wordt’, zei hij.

Ook Thaise burgers twijfelen of de verkiezingen er eigenlijk zullen komen. Amper 25 procent gelooft dat die in de eerste helft van 2019 ook werkelijk zullen plaatsvinden. Dat bleek uit een peiling bij 1.136 burgers deze zomer door onderzoeksbureau Susan Dusit.

De Thaise politiek wordt sinds 2006 beheerst door een bittere strijd tussen het royalistische establishment in Bangkok (nationalistische ‘geelhemden’) en de populisten rond de familie Shinawatra (‘roodhemden’). Het is uitkijken hoe het de progressieve nieuwkomer Future Forward zal vergaan. (gina)

‘Het is bijna honderd procent zeker dat de huidige premier ook de volgende wordt’ THIRAYUTH BOONMEE

Socioloog