Niemand staat te springen voor nieuwe kerncentrale

Er is geen business case meer voor kernenergie, beseft zowel het bedrijfsleven als de politiek.

Luc Nijs, ceo en bestuursvoorzitter van de investeringsgroep The Talitha Group, opende gisteren in De Standaard de discussie over de bouw van nieuwe kerncentrales in België. Nijs volgt in het zog van de Nederlandse discussie, waar regeringspartij VVD voorstelde nieuwe kerncentrales te bouwen om aan de doelstellingen van het klimaatakkoord te voldoen. ‘Een plan voor minstens vijftig jaar is nodig, waarbij kernenergie instaat voor een basisvoorziening aan betaalbare energie’, schreef Nijs.

Maar dat plan is er al, het Energiepact, en voor kernenergie is daarin geen plaats. Even was er sprake van een studie naar de mogelijkheid om nieuwe kerncentrales te laten bouwen. Maar die optie is al onmiddellijk opzijgeschoven.

De reden is duidelijk. Een kleine rondvraag langs de Belgische energieproducenten leert dat er gewoon geen interesse voor is. ‘De vraag is voor ons niet echt aan de orde’, zegt de woordvoerster van Electrabel, veruit de grootste elektriciteitsproducent in België. ‘Bestaande nucleaire centrales kunnen volgens ons wel een rol spelen bij de overgang naar een koolstofarme economie.’

Engie, het moederhuis van Electrabel, is ook niet meer betrokken bij nucleaire projecten. Ceo Isabelle Kocher wil voluit gaan voor hernieuwbare energie en energiediensten. Ze heeft al duidelijk gemaakt dat Engie geen nieuwe kerncentrales meer zal bouwen omdat die te duur zijn.

Andere energieproducenten, van Eneco tot Ecopower, gaan eveneens volledig voor hernieuwbare energie. EDF Luminus, de tweede grootste producent van elektriciteit en medeeigenaar van het Belgische kernpark, wenst geen commentaar te geven. Luminus is een dochter van het Franse EDF, een overheidsbedrijf dat al betrokken is bij drie bouwprojecten van kerncentrales in Frankrijk, GrootBrittannië en Finland. Die projecten zijn veel duurder dan gepland en lopen grote vertraging op.

‘Het grote probleem met nieuwe kerncentrales is dat die niet voltijds zullen kunnen draaien en daardoor niet rendabel dreigen te zijn’, zegt professor Johan Albrecht, energieexpert aan de UGent. ‘Door de komst van hernieuwbare energie is er minder en minder behoefte aan kernenergie. Het pure economische verhaal erachter komt zo zwaar onder druk.’

Kortetermijnoplossingen

‘Het grote probleem met kerncentrales is dat die niet voltijds zullen kunnen draaien en niet rendabel dreigen te zijn’

Nieuwe nucleaire technologieën met grote maar nog niet ingeloste beloftes, zoals de reactoren van de vierde generatie of thoriumcentrales komen te laat, vreest Albrecht. ‘We hebben oplossingen op de korte termijn nodig, tot pakweg 2030. Waar we op de lange termijn naartoe gaan, is duidelijk. Dat is hernieuwbare energie.’

Die kortetermijnoplossingen kunnen alleen bestaan uit gascentrales, eventueel gekoppeld aan de opvang van CO2, of uit de verlenging van de bestaande kerncentrales Doel 4 en Tihange 3. Maar de recente ervaringen met de kerncentrales leren dat daar risico’s aan verbonden zijn. De betrouwbaarheid laat te wensen over.

Alleen als er politiek een grote ommezwaai wordt gemaakt, kan in dat plaatje nog verandering komen. De NVA zette bij het begin van de regeerperiode nog in op kernenergie, maar is daar intussen van afgestapt. Onder meer omdat de beloftes van thoriumcentrales nog altijd niet ingelost zijn.

Ook CD&V lacht het voorstel weg. ‘Dit geeft niet echt blijk van realiteitszin’, zeggen Kamerlid Leen Dierick en Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne. Kernenergie is een technologie die zware subsidies nodig heeft om rendabel te worden, veel meer subsidies dan windmolens of zonnepanelen.

JOHAN ALBRECHT Energieexpert UGent