‘Wij zijn radertjes in een eindeloze doorschuifpolitiek’

Net niet de helft van de transmigranten die in het ‘afhandelingscentrum’ passeren, is binnen 24 uur vrij. ‘Wij zien nu al geregeld dezelfde mensen’.

BRUSSEL I Sinds ruim een week passeert iedere transmigrant die op een snelwegparking of elders in ons land wordt opgepakt eerst langs het ‘afhandelingscentrum voor transmigranten’, op de terreinen van het gesloten centrum 127bis in Steenokkerzeel. Daar worden een foto en vingerafdrukken genomen, waarna de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) beslist wat er verder met de betrokkene gebeurt.

Officiële cijfers over het aantal mensen dat tijdens de voorbije negen dagen in het centrum passeerde, zijn nog niet beschikbaar. Maar volgens het personeel van DVZ dat er werkt, komen dagelijks gemiddeld twintig tot dertig transmigranten binnen. Op de dagen dat er een grote politieactie heeft plaatsgevonden, loopt dat aantal al snel op tot veertig of zelfs vijftig.

Doorgaans wordt net iets minder dan de helft van hen binnen de 24 uur alweer vrijgelaten, zegt Tony Six van de socialistische vakbond ACOD. ‘Als er twintig mensen binnenkomen, kunnen acht van hen diezelfde dag nog beschikken.’ Het gaat om de mensen van wie DVZ weet dat ze toch niet gerepatrieerd kunnen worden en voor wie opsluiting dus weinig zin heeft. Zij worden met een busje naar Brussel gebracht, waar ze voor de deur van DVZ worden afgezet. Het is de bedoeling dat ze daar asiel aanvragen, maar dat doen ze zelden. ‘Het voelt alsof wij daar bijdragen aan de oprichting van een tweede “jungle”’, zegt Mario Thys van de politievakbond NSPV.

Zachte matras

Transmigranten die in het Maximiliaanpark worden achtergelaten, duiken daarna al snel weer op snelwegparkings op, in een poging om in een vrachtwagen naar Engeland te raken. Daardoor zag het personeel in het afhandelingscentrum al geregeld dezelfde mensen passeren – en dat na amper een week werking. ‘Ze lopen het hele administratieve proces dan nog een keer door, waarna wij hen opnieuw moeten laten vertrekken. Het is een vicieuze cirkel. Wij vra gen ons almaar vaker af wat voor een zinloos werk wij hier uitvoeren.’

Volgens een personeelslid zouden de migranten soms zelfs blij zijn als ze worden opgepakt door de politie. ‘Dan kunnen ze 24 uur op een zachte matras liggen, wetende dat ze toch weer vrijkomen.’

De mensen voor wie er wel kans is op snelle repatriëring, worden naar de gesloten centra van Steenokkerzeel of Brugge gebracht. Die werden, bij gebrek aan plaatsen, speciaal leeggemaakt. Dat leidde tot de vrijlating van 202 sanspapiers, van wie er 32 een strafblad hebben. Maar ook van de transmigranten die in hun plaats kwamen, mochten velen intussen alweer beschikken. Het politie en DVZpersoneel voelen zich ‘als radertjes in een eindeloze doorschuifpolitiek’.

Vrees voor tbc

Na een week draait het afhandelingscentrum intussen nog altijd vierkant, zeggen de politievakbonden. Het ongenoegen is zo groot dat dinsdagavond zowat het voltallige personeel niet kwam opdagen. De bonden dienden bij de arbeidsinspectie een klacht in, die na een plaatsbezoek als ontvankelijk werd beoordeeld.

Het centrum is een centraal element in het ‘negenpuntenplan’ tegen transmigratie dat minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon en staatssecretaris Theo Francken (beiden NVA) bijna twee weken geleden voorstelden. Maar dat plan had volgens premier Charles Michel (MR) ‘lastige neveneffecten’ – verwijzend naar de vrijlating van de sanspapiers. Hij vroeg een nieuw plan, ditmaal wel ‘effectief ’ (zie hiernaast).

De snelheid waarmee het centrum uit de grond moest worden gestampt – in slechts enkele dagen tijd – deed de opstart bovendien danig in de soep draaien. ‘Als hier een risicoanalyse was uitgevoerd, wat nooit is gebeurd, dan had dit centrum nooit geopend mogen worden’, zegt Sammy Mesotten van VSOA.

De politie klaagt over cellen die niet aan de Europese regelgeving voldoen. ‘Er zitten geen raampjes in de deuren, er hangen gevaarlijke kabels uit het plafond en de mensen zitten met vier in één kleine kamer, die nooit als cel bedoeld was.’ Ze beklagen zich ook over een gebrek aan brandveiligheid en het niet aanwezig zijn van een evacuatieplan. En ze zijn bang voor besmettingen. ‘Twee migranten zeiden dat ze tbc hadden, en wij hadden niet eens mondmaskers in de buurt.’

Begin volgende maand wordt de werking van het centrum voor het eerst geëvalueerd.

‘Als hier een risicoanalyse was uitgevoerd, dan had dit centrum nooit geopend mogen worden’ SAMMY MESOTTEN

VSOA

© Bart Dewaele Opsluiting in het gesloten centrum van Steenokkerzeel heeft weinig zin als de transmigrant uit een land komt waarnaar niet gerepatrieerd kan worden.