Waar kiemt de volgende crisis?
‘We staan voor
stelt minister van Financiën Johan Van Overtveldt
(NVA), in zijn nieuwe boek fus achterna. ‘Toch als we niet snel achterhalen wat de schaduwbanken precies uitspoken.’
Een klassieke bank leent spaartegoeden uit, die door de overheid gegarandeerd zijn. Ook een schaduwbank leent geld uit, maar heeft geen deposito’s. Het gaat bijvoorbeeld om hedge, pensioen of durfkapitaalfondsen. Als een bank op de fles gaat, dan springt de overheid bij om de spaartegoeden terug te betalen. Bij een schaduwbank dragen de beleggers alle risico.
Schaduwbanken kunnen helpen om risico’s weg te houden bij of over te nemen van klassieke banken. Maar Van Overtveldt stipt in zijn boek terecht aan dat we niet weten hoe ze nauw ze vervlochten zijn met klassieke banken.
Dat bleek ook tijdens de crisis. Banken schoven het risico van rommelkredieten door naar schaduwbanken. ‘Maar achteraf bleek dat er wel nog een risico voor de banken was, bijvoorbeeld omdat ze de eerste 100 miljoen verlies op zich namen’, zegt Stijn Van Nieuwerburgh (Columbia University). ‘Bovendien lenen hedgefunds ook van commerciële banken. Als er eentje omvalt, kan dat een grote schok veroorzaken.’
‘Schaduwbanken zijn een black box’, zegt Van Nieuwerburgh. ‘We weten niet hoeveel risico ze nemen.’ too big too fail.