Як адправіць сына ў ЛПП?

На жаль, і па такіх пытаннях звяртаюцца да дэпутата

19 кастрычніка дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага cходу Рэспублікі Беларусь па івацэвіцкай выбарчай акрузе №11 Наталля Голуб правяла прамую тэлефонную лінію і асабісты прыём грамадзян у Целяханскім і Амяльнянскім сельвыканкамах.

І калі ў Амяльнянскім сельвыканкаме зваротаў не было, то ў Целяханскім узнімаліся актуальныя праблемы грамадства: выхад на датэрміновую працоўную пенсію і аказанне садзейнічання ў адпраўцы асацыяльнай асобы на лячэнне ад алкагалізму.

Так, сёння дзяржава дае магчымасць аформіць датэрмінова выхад на працоўную пенсію, але нормы, умовы і парадак назначэння пенсій пенсіянерам з ліку ваеннаслужачых вызначаюцца і рэгулююцца адпаведным Законам Рэспублікі Беларусь. Права на датэрміновую пенсію маецца, калі ў 45 гадоў у чалавека маецца 25 гадоў агульнага працоўнага стажу, ад 12,5 гадоў з якога – ваенны. Або ў выніку атрымання раненняў, кантузіі, калецтва ці захворвання, якія прывялі да інваліднасці, якая наступіла падчас праходжання ваеннай службы, ці вызначана не пазней трох месяцаў пасля звальнення. У выніку высветлілася, што жыхар Целяхан, які звярнуўся з пытаннем, права на датэрміновую працоўную пенсію не мае, бо на дзень звальнення з ваеннай службы яго ўзрост складаў 33 гады і выслугі гадоў у яго не мелася. Звальненне было па артыкуле – службовая неадпаведнасць. Ваенны не мае права на датэрміновую пенсію, калі не выконваецца хоць адна з указаных умоў. Атрыманы стаж будзе ўлічаны пры выхадзе на агульную пенсію.

Што тычыцца другога звароту, то ён у нейкай ступені ўскрывае глабальную праблему – п’янства сярод працаздольных грамадзян.

Так, на прыём да дэпутата Парламента звярнулася жанчына, у якой два дарослыя сыны. З адным яна пражывае ў г. Пінску, з другім у Целяханах жыла яе 91гадовая маці (дом падзелены на дзве паловы). Сын, які пражывае ў сваёй палове дома ў Целяханах, вядзе асацыяльны лад жыцця, п’е, не працуе, яму 48 гадоў. Не адзін раз яго ўжо адпраўлялі на лячэнне ў ЛПП, але ён не адумаўся, а прадаўжае злоўжываць алкагольнымі напоямі. Маці вымушана прасіць дапамогі, каб яго зноў адправіць на лячэнне, бо яго асацыяльны лад жыцця стварае пагрозу для акружаючых, у тым ліку старэнькай яе маці.

Але працэс падрыхтоўкі дакументаў на прымусовае лячэнне не хуткі. Са снежня мінулага года ў сілу ўступілі змяненні ў законе №70-З «Аб змяненні Закона Рэспублікі Беларусь «Аб парадку і ўмовах накіравання грамадзян у лячэбна-працоўныя прафілакторыі і ўмовах знаходжання ў іх». Згодна з дакументам, прыняцце рашэння аб накіраванні працаздольных непрацуючых грамадзян, якія вядуць асацыяльны лад жыцця, у ЛПП прадстаўляецца пастаянна дзейнічаючым камісіям па каардынацыі работы па садзейнічанні занятасці насельніцтва, створаным раённымі і гарадскімі выканаўчымі камітэтамі (мясцовымі адміністрацыямі). Таксама гэтым законам устанаўліваюцца кваліфікацыйныя характарыстыкі асацыяльнага ладу жыцця, вызначаны алгарытмы накіравання грамадзян у ЛПП.

У прыватнасці, устанаўліваецца, што безумоўным і ключавым крытэрыем асацыяльнага ладу жыцця з’яўляецца злоўжыванне алкагольнымі напоямі і здзяйсненне ў стане алкагольнага ап’янення адміністратыўных правапарушэнняў. «Высветлілася, што сын грамадзянкі, якая звярнулася на прыём, сістэматычна злоўжывае алкагольнымі напоямі, тройчы прыцягваўся да адказнасці за падобныя правапарушэнні і гэта сведчыць адназначна аб антыграмадскіх паводзінах, і ў сукупнасці з’яўляцца базавай прычынай для накіравання асацыяльнай асобы ў ЛПП, – адзначыла Наталля Голуб. – Акрамя таго, адно з асноўных змяненняў у законе – удакладненне тэрміну накіравання грамадзян у ЛПП. Калі грамадзянін накіроўваецца ў прафілакторый ў трэці і болей раз, то цяпер па рашэнні суда ён можа быць падвергнуты прымусовай ізаляцыі тэрмінам на два гады замест аднаго. Разам з тым, законам карэкціруюцца і падставы для скарачэння назначанага тэрміну іх знаходжання ў ЛПП: не меней трох чвэрцяў тэрміну ў адносінах да грамадзян, накіраваных у прафілакторый у другі раз, і не меней паловы тэрміну – у адносінах астатніх грамадзян».

Як адзначыла старшыня Целяханскага сельвыканкама Аксана МЯЛІК, праблема злоўжывання алкагольнымі напоямі сярод насельніцтва становіцца вельмі вострай. На ўліку па сельсавеце стаіць 110 грамадзян, і лічба гэтая, на жаль, не меншае. Сярод іх амаль палова грамадзян працаздольнага ўзросту, расце колькасць жанчын. Прычым, чалавек 40 з агульнага спісу – гэта людзі з хранічнай формай алкагалізму. Адправіць у ЛПП чалавека, які злоўжывае, можна не так хутка, бо трэба прытрымлівацца пэўнага алгарытму.

Вызначаецца пералік дакументаў, якія прыкладваюцца да заявы ў суд, а таксама захоўваецца неабходнасць медыцынскага агляду грамадзян для ўстанаўлення адсутнасці захворванняў, якія стануць перашкодай для накіравання ў ЛПП. Медыкі могуць накіраванне не даць, калі ў злоўжываючага ёсць праблемы з апорна-рухальным апаратам, сэрцам, іншымі хранічнымі захворваннямі. Не накіроўваюць у ЛПП і пенсіянераў. На сённяшні дзень 9 чалавек знаходзіцца ў ЛПП, тры чалавекі асуджаны на адпраўку ў ЛПП, але яшчэ не адпраўлены, бо чакаюць сваёй чаргі. Плюс тры чалавекі праходзяць медыцынскі агляд, у іх ліку і сын жанчыны, якая звярнулася на прыём да дэпутата Парламента. Раней алкаголікаў адпраўлялі на лячэнне ў Крывошын ці Магілёўцы, і ўсе акружаючыя маглі «перадыхнуць» на 21 дзень, а цяпер патрабуецца іх згода на лячэнне. Зазвычай людзі з гэтай кагорты алкаголікамі сябе не прызнаюць і згоду падпісваць адмаўляюцца. Ускладнілася сітуацыя і ў сувязі з пандэміяй. Цяпер, перш чым адправіць на лячэнне, трэба зрабіць яму тэст, што ён не хворы, або прышчэпку. Каб зрабіць прышчэпку, трэба хаця б тры дні не піць. А тры дні цвярозага жыцця для алкаголіка – гэта тэрмін. Яны, ёсць такія выпадкі, умудраюцца нават перад пасяджэннем суда закадзіравацца, каб паўстаць «белымі і пушыстымі», а з суда едуць ужо зноў «гатовыя»…

Як паказвае жыццёвая практыка, адпраўка ў ЛПП не вырашае гэтую праблемную сітуацыю. Адтуль яшчэ ні адзін не вярнуўся з цвёрдым намерам не піць. Яны вяртаюцца, а дома іх ніхто, як правіла, не чакае, у халадзільніку – пуста, дроў таксама няма. І ў першы ж дзень пасля вяртання з ЛПП яны стаяць ужо пад магазінам, каб купіць гарэлкі ці віна. За ўсю практыку, казала Аксана Іванаўна, яна памятае толькі адзін выпадак, калі жанчына, якая злоўжывала і ў якой адабралі дзяцей, вярнулася на цвярозую дарогу. І вяртанне было няпростым. З ёю, можна сказаць, нянькаліся ўсе, пачынаючы ад сваякоў, міліцыі і да работнікаў сельсавета. Сёння жанчына вельмі ўдзячная, што яе жыццё наладзілася, але гэтага магло б і не здарыцца, каб сама жанчына найперш не ўзялася за розум.

Старшыня сельвыканкама казала, што кожны раз уздрыгвае, калі прыходзіць паведамленне аб чарговым пажары. Наперадзе зіма, і асацыяльныя асобы – гэта група рызыкі нумар адзін. І пакінуць без увагі не выходзіць – усе ж чалавек, а што рабіць, як кардынальна змагацца – няма адназначнага рэцэпту. Раз у месяц іх выклікаюць на прафілактычныя гутаркі на камісію ў сельвыканкам. Ранкам яны прыходзяць яшчэ цвярозыя, а пасля камісіі вечарам – зноў п’яныя. Адзначала Аксана Мялік, што большае выпадкаў, калі співаюцца пенсіянеры. Пачынаюць па чарачцы, адзначаючы тое-сёе з пенсіі, а неўзабаве бяруць бутэлечку-другую. Раней перабраўшых градус забіралі ў медвыцвярэзнік і пракапвалі. Лячэнне сёння ў бальніцы – платнае, а за асацыяльных хто заплаціць? Са дна ўзняцца вельмі-вельмі складана – чалавек страчвае чалавечы воблік, усе яго думкі не як кінуць піць, а дзе знайсці запаветныя 100 грамаў. Так і жыве па нахільнай, пакуль не прападзе.

Алкагалізм – гэта хвароба. Медыцынская, грамадская і духоўная. І зрух у бок спынення яе маштабу магчымы толькі ў тым выпадку, калі намаганні будуць агульныя, а меры больш жорсткія.